Kujawy - położenie, mapa, historia, kultura, atrakcje turystyczne

Kujawy są regionem geograficznym i krainą historyczną położoną w środkowej części Polski. Leżą w województwie kujawsko-pomorskim oraz wielkopolskim. Kujawy obfitują nie tylko w bardzo żyzne gleby ale również w wiele niezwykle atrakcyjnych miejsc. Wiele z nich to prawdziwe turystyczne perełki.

Znajduje się tutaj także wiele złóż minerałów, wydobywa się sól oraz zlokalizowanych jest wiele uzdrowisk.

Położenie, mapa i geografia Kujaw

Kujawy graniczą od północy z Pomorzem Gdańskim, a dokładniej z Borami Tucholskimi i Kociewiem (Tuchola, Świecie), od wschodu z ziemią chełmińską (Toruń, Chełmno), dobrzyńską (Golub-Dobrzyń) i Mazowszem, od południa z ziemią łęczycką (Łęczyca koło Łodzi), od zachodu z Wielkopolską, a dokładniej z Pałukami (Biskupin, Gniezno, Żnin) oraz Krajną (Sępólno Krajeńskie). Największymi miastami regionu są Bydgoszcz, Inowrocław i Włocławek. Poza tym, przez Kujawy płynie kilka ważnych rzek: Wisła, Brda, Noteć i Wda.

Tereny Kujaw są w większości równinne i lekko faliste, występują głownie delikatne wzniesienia oraz wały piaszczyste. To pozostałości po przejściu po tych terenach lodowca, podobnie jak licznie występujące jeziora, np. jeziora rynnowe. Krajobrazy Kujaw to głównie niewielkie wsie, polne drogi, łąki, jeziora, wzgórza i liczne pola uprawne. Na tym obszarze uprawia się głównie rzepak i wiele gatunków zbóż. Hoduje się również zwierzęta gospodarskie. Przemysł obejmuje wydobycie soli, przemysł mleczny (mleko, masło, sery, itp., np. fabryka tłuszczów roślinnych w Kruszwicy) oraz owocowo-warzywny (przetwory, soki warzywne).

Historia Kujaw

Po raz pierwszy nazwa Kujawy pojawiła się w XII wieku, kiedy to król Mieszko III Stary stworzył z nich księstwo dla Bolesława, swojego syna. Księstwo następnie przechodziło w ręce kolejnych książąt, aż do pamiętnej bitwy pod Płowcami w 1331 roku. Kujawy przeszły wówczas pod panowanie krzyżackie, a po rozbiorach Polski zajęte zostały przez Prusy. W granice Polski wróciły dopiero po pierwszej wojnie światowej, w 1918 roku.

Kujawy: największe miasta i atrakcje turystyczne

Kraina Kujaw obfituje w wiele ciekawych miejsc i zabytków. Warto je zobaczyć oraz lepiej poznać historię tych terenów.

1.    Bydgoszcz - miasto Kazimierza Wielkiego

Bydgoszcz to jedno z największych miast Kujaw, leży w ich północnej części; co ciekawe niedaleki Toruń leży już na ziemi chełmińskiej. Co interesującego czeka nas w Bydgoszczy? To miasto Kazimierza Wielkiego, gdyż w XIV wieku wystawił on prawa miejskie dla Bydgoszczy. Dziś dla upamiętnienia tego wydarzenia jego podobizna znajduje się w logo jednej z uczeni bydgoskich, a król został jej patronem. Przez miasto płynie Brda oraz Wisła (na granicy miasta w kierunku Torunia). Bydgoszcz jest ósmym co do wielkości miastem Polski. To ważny ośrodek handlowy, gospodarczy, kulturalny i oświatowy (głównie akademicki) naszego kraju i regionu kujawskiego. Jednym z najsłynniejszych bydgoskich przedsiębiorstw jest PESA, gdzie produkuje się pojazdy szynowe, tramwaje, wagony i zespoły trakcyjne, które eksportowane są w wiele miejsc naszego kraju ale i za granicę, m.in. składają na nie zamówienia firmy z Białorusi, Ukrainy, Niemiec, a nawet Włoch.

Bydgoszcz oferuje nam wiele ciekawych i wartych zobaczenia miejsc. Do zabytków miasta należą Katedra św. Marcina i Mikołaja, kościół klarysek, budynek główny poczty, Stary i Nowy Spichlerz nad Brdą (mieszczą się tu dziś muzea), budynek opery Opera Nova (perełka nowoczesnej architektury), zabytkowe kamieniczki oraz fragmenty murów miejskich.

Na uwagę zasługują również bydgoskie parki miejskie, w tym Park Ludowy imienia Witosa z muszlą koncertową, Park imienia Kazimierza Wielkiego, Park Centralny z Halą Widowiskowo-Sportową "Łuczniczka", gdzie odbywają się wydarzenia sportowe i kulturalne czy Skwer na Wyspie Młyńskiej, ulubione miejsce spacerów bydgoszczan. W mieście znajduje się wiele ciekawych pomników, w tym Przechodzący przez Rzekę - rzeźba balansująca nad Brdą - atrakcja turystyczna na ulicy Mostowej, prowadzącej na starówkę. Warto zobaczyć również pomnik Kazimierza Wielkiego Mariana Rejewskiego, pomnik Wincentego Witosa czy pomnik Łuczniczki. Atrakcje turystyczne stanowią również tramwaje wodne na Brdzie oraz ZOO w Leśnym Parku Kultury i Wypoczynku w Bydgoszczy.

2.    Ciechocinek - tężnie i znane uzdrowisko

Ciechocinek to jedno z najbardziej znanych polskich uzdrowisk, leży na Kujawach w powiecie aleksandrowskim, niedaleko Torunia. Na terenie Ciechocinka praktycznie nie istnieje przemysł, miasteczko utrzymuje się z turystyki, a dokładniej ze świadczenia usług hotelowych i uzdrowiskowych. Znajduje się tutaj wiele sanatoriów, hoteli, pensjonatów, kwater ale też szpitali uzdrowiskowych. Ciechocinek znany jest z tężni solankowych, drewnianych budowli, służących niegdyś do produkcji soli. Obecnie ich znaczenie obejmuje głównie cele lecznicze: wokół tężni panuje specyficzny mikroklimat, co pozytywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie. Ponadto, w Ciechocinku wykorzystuje się wody podziemne, kąpiele solankowe i borowinowe, stosuje się lecznicze masaże. Poskutkowało to wzrostem popularności balneologii, czyli działu medycyny uzdrowiskowej, obejmującej wykorzystywanie w leczeniu wód podziemnych oraz borowiny.

Kto może przyjechać na lecznicze wczasy do Ciechocinka? Praktycznie każdy ale turnusy poleca się szczególnie osobom, borykającym się ze schorzeniami układu oddechowego (w tym alergie i astma), układu krążenia, chorobami reumatycznymi, po wszelkich urazach. Ciechocinek proponuje przyjemne spacery wokół tężni ale i po samym Parku Zdrojowym. Na uwagę zasługują tam dywany kwiatowe, zegar kwiatowy, Fontanna Jaś i Małgosia; warto odwiedzić też zabytkową warzelnię soli, pijalnię wód, pograć w tenisa czy iść do kameralnego kina "Zdrój". W muszli koncertowej (pobudowanej w zakopiańskim stylu, co stanowi atrakcję na Kujawach) odbywają się liczne koncerty i inne wydarzenia kulturalne.

Poza tym, w mieście znajduje się wiele innych zabytków, najciekawszym jest Neogotycka Kolegiata Świętych Apostołów Piotra i Pawła z końca XIX. Warto zobaczyć też zabytkową cerkiew, dworek Prezydenta RP oraz budynki dawnych Łazienek.

3.    Włocławek - piękna katedra w samym sercu Kujaw

Piękny Włocławek jest jednym z największych miast na Kujawach, leży w samym ich sercu. Uznawany jest za historyczną stolicę tego regionu. Przez Włocławek przepływa Wisła, w okolicy znajduje się tutaj kilka jezior. We wschodniej części znajduje się zapora, która spiętrza brzeg Wisły. Nad zaporą znajduje się krzyż, którego zadaniem jest upamiętnienie męczeńskiej śmieci księdza Popiełuszki. Patronem miasta jest Michał Kozal, biskup, który zginął męczeńską śmiercią w czasie II wojny światowej. Na terenie Włocławka prężnie rozwija się przemysł, produkuje się tu między innymi produkty spożywcze (słodycze, przyprawy), środki chemiczne czy ciśnieniomierze.  Za symbol miasta uznaje się Bazylikę Katedralną Wniebowzięcia NMP - jeden z najpiękniejszych kościołów regionu.

4.    Inowrocław - zachwycające tężnie numer dwa i Park Solankowy

Inowrocław to miasto powiatowe, leżące na południe od Bydgoszczy. Jego patronką jest Święta Jadwiga, Królowa Polski. Przez Inowrocław płynie rzeka Noteć. Miasto uznaje się za stolicę zachodnich Kujaw. Główną atrakcją miasta są… tężnie, podobne jak te ciechocińskie. Miasto również posiada status uzdrowiska, znajdują się tam tężnie solankowe oraz wiele uzdrowisk i sanatoriów, proponujących przyjemne i lecznicze wczasy. Inowrocławski Park Solankowy zachwyca i rozmiarami i pięknymi krajobrazami, zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim, gdy można podziwiać dywany z kwiatów podczas przyjemnych spacerów. Nie mniej i jesienią zachwyca kolorowymi liśćmi oraz zachęca do wyjścia na przechadzkę z możliwością wdychania leczniczej solanki.

W Parku znajdują się ogrody papieskie, ogród zapachów, kawiarnia, Dębowa Aleja Gwiazd, palmiarnia oraz pijalnie wód leczniczych - można je posmakować za niewielką opłatą. Tężnie inowrocławskie działają na zasadzie analogicznej do tężni ciechocińskich, do miasta zjeżdżają więc osoby z chorobami reumatycznymi, chorobami układu krążenia, układu oddechowego ale i osoby nie będące kuracjuszami, a spragnione ciekawych miejsc. Inowrocław posiada bardzo dobrze wyposażoną bazę noclegową, znajduje się tu wiele hoteli, pensjonatów oraz kwater prywatnych, proponujących noclegi w zróżnicowanych cenach. W parku corocznie odbywa się wiele imprez kulturalnych, w tym Przegląd Artystyczny Chórów Województwa Kujawsko-Pomorskiego "Wiosna w Solankach", Inowrocławska Noc Solannowa (lipiec), Inowrocławskie Lato Muzyczne oraz Muzyczne Lato w Tężni. Można tam również pograć w tenisa na nowoczesnych kortach.

Ponadto, Inowrocław kusi nas pięknymi zabytkami. Znajdują się tutaj neogotycki ratusz miejskie, pobudowany w stylu romańskim kościół pw. Imienia NMP, zabytkowe kamienice oraz wiele ciekawych pomników, w tym pomnik Świętej Jadwigi.

5.    Kruszwica - Mysia Wieża i legenda o królu Popielu

Kruszwica to ważny ośrodek gospodarczy, kulturalny i turystyczny Kujaw. Leży nad jeziorem Gopło, sporych rozmiarów kujawskim jeziorem rynnowym. Z miastem wiąże się legenda o królu Popielu, któremu pewien mędrzec przepowiedział, że powinien bać się myszy. Nie był królem sprawiedliwym i uczciwym, przyczynił się do tragicznej śmierci swoich stryjów, którzy przeklęli go za ten czyn. Klątwa spełniła się niedługo potem: na zamek kruszwicki zaczęły nadciągać myszy, które… zjadły Popiela i jego małżonkę, którzy wcześniej przerażeni schronili się w zamkowej wieży. Główną atrakcję miasteczka stanowią dziś ruiny zamku kruszwickiego z Mysią Wieżą - ośmioboczną budowlą, mierzącą ponad 30 metrów.

Zamek niegdyś był potężną warownią, której zadaniem była obrona Kruszwicy przed najazdami Krzyżackimi. Ponadto, w Kruszwicy warto zobaczyć kolegiatę Świętych Piotra i Pawła, starówkę z zabytkowymi kamieniczkami oraz grodzisko z okresu średniowiecza.

Kultura - folklor Kujaw

• Kujawiak, taniec kujawski
• Instrumentalna muzyka kujawska
• Stroje kujawskie
• Haft kujawski

Kujawy: ciekawostki

• z Kujaw pochodzi wiele znanych osób, w tym aktor Jan Nowicki, były prymas Polski Józef Glemp, aktorka Pola Negri czy polityk Leszek Balcerowicz.
• Kujawy występowały w wielu znanych polskich filmach, na przykład w serialu "Zmiennicy" była wzmianka o Kruszwicy, kilka odcinków "Czterech pancernych…" kręcono w okolicy Kanału Bydgoskiego.
• Z Inowrocławiem związany był król Polski Władysław I Łokietek.
• Ciechocinek był w przeszłości często nawiedzany przez niszczycielskie powodzie, największa miała miejsce w 1924 roku. W latach 60-tych wybudowano Elektrownię Wodną we Włocławku, która spełniać ma również zadanie zbiornika retencyjnego, który ma zapobiec podobnym wypadkom w przyszłości.